Reklama

Trening kojarzy się z poprawą kondycji, spalaniem tkanki tłuszczowej i lepszym samopoczuciem. Towarzyszące mu intensywne pocenie bywa traktowane nie tylko jako miernik skuteczności ćwiczeń, a też jako sposób na pozbywanie się toksyn z organizmu. Wiele osób sądzi, że skoro organizm wydziela tak dużo potu podczas wysiłku, to musi w ten sposób oczyszczać się ze szkodliwych substancji. Nauka podchodzi jednak do tej kwestii bardziej ostrożnie. Warto więc dowiedzieć się więcej o tym, co naprawdę dzieje się w ciele, gdy podczas treningu na twoim czole wystąpią krople potu.

Reklama

Czym właściwie jest pot?

Pot w 99% składa się z wody, a jego głównym zadaniem jest regulacja temperatury ciała. To właśnie parowanie potu chroni organizm przed przegrzaniem i udarem cieplnym.

Oprócz wody, w wydzielinie gruczołów potowych znajdują się niewielkie ilości soli, mocznika oraz elektrolitów. W badaniach wykrywano również śladowe ilości alkoholu, produktów przemiany materii czy metali ciężkich, jednak ich ilości są bardzo niskie.

To dlatego większość ekspertów uznaje, że pocenie nie odgrywa znaczącej roli w procesie detoksykacji organizmu.

Co tak naprawdę odpowiada za detoks?

Prawdziwymi „stacjami oczyszczającymi” w ciele są wątroba i nerki. To one pracują bez przerwy, aby rozkładać toksyny, neutralizować szkodliwe substancje i usuwać produkty przemiany materii.

Wątroba przekształca toksyny w związki rozpuszczalne w wodzie, które mogą zostać wydalone z moczem, a nerki filtrują krew, dbając o równowagę elektrolitową i usuwając odpady. Do tego należy dodać płuca, które pozbywają się dwutlenku węgla i lotnych związków.

Na tym tle pot wypada raczej skromnie – jego funkcja detoksykacyjna jest marginalna w porównaniu z pracą wymienionych wyżej narządów.

Metale ciężkie a pot – co mówią badania?

Mimo że ogólne naukowe wnioski są jasne – pot nie jest kluczowym mechanizmem detoksykacji – to badania pokazują coś bardzo ciekawego. W niektórych pracach wykryto w pocie metale ciężkie, takie jak ołów, arsen, rtęć, nikiel czy miedź. Co więcej, w określonych przypadkach ich stężenia w pocie bywały wielokrotnie wyższe niż we krwi czy moczu.

Interesujące wyniki przyniosło badanie z udziałem 12 młodych osób, które porównywało wydzielanie metali ciężkich podczas dwóch rodzajów pocenia się: w trakcie biegu na bieżni (wysiłek dynamiczny) i podczas siedzenia w saunie (pocenie w warunkach statycznych).

Okazało się, że:

  • stężenia niklu, ołowiu, miedzi i arsenu były wyższe w pocie powstałym podczas ćwiczeń fizycznych niż w pocie z sauny,
  • poziom rtęci nie różnił się znacząco w obu warunkach.

Oznacza to, że pocenie się w wyniku aktywności fizycznej może rzeczywiście sprzyjać usuwaniu niewielkich ilości metali ciężkich bardziej niż leniwe przebywanie w gorącym środowisku.

Trzeba jednak podkreślić, że badanie miało charakter pilotażowy i niewielką próbę. Autorzy sami zaznaczają, że potrzebne są większe i dokładniejsze analizy, aby ocenić znaczenie tych wyników w praktyce.

Korzyści z pocenia się w czasie aktywności

Nawet jeśli pocenie się nie jest skuteczną metodą na pozbycie się toksyn, nie oznacza to, że jego rola jest mało istotna. Wręcz przeciwnie – pot stanowi ważny element reakcji organizmu na wysiłek:

  • Regulacja temperatury – dzięki parowaniu potu ciało nie ulega przegrzaniu, co pozwala trenować dłużej i bezpieczniej.
    Wsparcie dla skóry – wydzielanie potu pomaga oczyścić pory i może wspierać zdrowy wygląd cery.
  • Minimalne usuwanie zanieczyszczeń – pot może transportować niewielkie ilości substancji pochodzących ze środowiska, choć skala tego zjawiska jest marginalna.
  • Lepsze krążenie i praca układu limfatycznego – podczas ćwiczeń przepływ krwi i limfy ulega przyspieszeniu, co wspiera naturalne mechanizmy obronne i regeneracyjne organizmu.
Pocenie się w czasie wysiłku to nie detoks
Gdy się pocisz podczas wysiłku, to nie oznacza, że organizm się "oczyszcza", fot. Adobe Stock, La Famiglia ,

Czy fitness = detoks?

Pot często traktuje się jak dowód na skuteczność treningu – im więcej się pocisz, tym więcej kalorii spalasz i tym więcej „zanieczyszczeń” usuwasz. Pierwsza część tej tezy jest po części prawdziwa: obfite pocenie rzeczywiście oznacza, że organizm wkłada duży wysiłek w utrzymanie temperatury, a trening jest intensywny. Jednak druga część – dotycząca toksyn – nie jest tak oczywista, jak wielu ludziom się wydaje.

Nauka jasno wskazuje, że podstawowe procesy oczyszczania odbywają się w wątrobie, nerkach i płucach, a pot pełni jedynie rolę uzupełniającą. Trzeba więc przyjąć do wiadomości, że intensywne pocenie się nie jest sposobem na detoks.

Jak wspierać naturalny detoks organizmu?

Zamiast liczyć na (kontekście tego, co napisaliśmy wyżej) magiczne działanie sauny czy treningu, warto pamiętać o prostych zasadach, które naprawdę wspierają oczyszczanie organizmu:

  • regularne picie wody ułatwia nerkom filtrowanie krwi,
  • dieta bogata w błonnik i przeciwutleniacze wspiera pracę jelit i neutralizuje szkodliwe związki,
  • unikanie nadmiaru alkoholu i dbanie o wątrobę pozwala jej lepiej pełnić funkcje oczyszczające,
  • regularne ćwiczenia poprawiają krążenie, kondycję narządów, także tych odpowiadających za detoks, wspierają zdrowie metaboliczne.

Źródła:
1. Kuan WH, Chen YL, Liu CL. Excretion of Ni, Pb, Cu, As, and Hg in Sweat under Two Sweating Conditions. Int J Environ Res Public Health. 2022 Apr 4;19(7):4323. doi: 10.3390/ijerph19074323. PMID: 35410004; PMCID: PMC8998800.
2. Baker LB. Physiology of sweat gland function: The roles of sweating and sweat composition in human health. Temperature (Austin). 2019 Jul 17;6(3):211-259. doi: 10.1080/23328940.2019.1632145. PMID: 31608304; PMCID: PMC6773238

Czytaj także:

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama